نور پردازی نقش مهمی در طراحی داخلی و فضا دارد. و ویژگی های معماری محیط را برجسته می کند. اگر انواع مختلف نورپردازی و نحوه استفاده از آن را بلد باشیم تاثیر زیادی بر زیبایی محیط دارد.
نور پردازی محیطی
نور پردازی محیطی به عنوان روشنایی عمومی هم شناخته میشه و روشنایی کلی اتاق را فراهم میکنه. منابع رایج روشنایی عبارتند از:
چراغ های سقفی: این چراغ ها روی سقف نصب می شوند و نور گسترده ای رو تولید می کنند.
نورپردازی تو کار: این چراغ ها داخل سقف نصب می شود و با دکوراسیون خانه ترکیب می شودو یک گزینه همه کاره برای روشنایی است.
روشنایی مسیر: سیستمی است که به وسایل روشنایی قابل تنطیم اجازه می دهد تا مناطق خاصی را برجسته کند.
نورپردازی وظیفه ای
این نوع نورپردازی روی فعالیت های خاص متمرکز می شود. مثلا نور کافی برای مطالعه یا کار یا آشپزی رو فراهم می کند که از رایج ترین آن ها چند مورد را بررسی می کنیم.
لامپ های رومیزی: این نوع چراغ نور کافی برای کار روی میز را تامین می کند.
چراغ های زیر کابینتی: که در آشپزخانه یا حمام برای میز ها و یا سینک استفاده می شود.
چراغ کنار تخت: نور ملایمی برای مطالعه یا استراحت در رخنخواب را برایمان فراهم می کند.
نورپردازی تاکیدی
این نورپردازی برای برجسته کردن ویژگی های خاص یک اتاق، آثار هنری، جزییات معماری یا وسایل تزیینی استفاده می شود که متداول ترین آن ها عبارتند از:
Spot lights: برای ایجاد سایه های تیز و برجسته کردن مناطق خاص استفاده می شود.
نورپردازی مسیر: قبلا هم توضیح دادیم که از نورپردازی مسیر می توان هم برای نورپردازی وظیفه و هم برای نورپردازی تاکیدی استفاده کرد. به طور کلی نور را به سمت مناطق مورد نظر هدایت می کند.
دیوارکوب: این وسایل روی دیوار ها نصب می شوند و باعث زیبایی و حس خوب می شود.
نورپردازی تزیینی: برای افزایش زیبایی کلی یک فضا و ایجاد حس خوب در محیط استفاده می شود که شامل لوستر، چراغ های آویز و دیوارکوب های تزیینی است.
نور طبیعی: نور طبیعی یک عنصر لازم در طراحی داخلی است. پس با استفاده از پنجره بزرگ، نورگیر ها، روکش های رنگ روشن، نور طبیعی را به حداکثر می رسانیم. با ترکیب موثر این انواع مختلف نورپردازی می توانیم فضا را روشن و جذاب کنیم.
اهمیت نورپردازی در طراحی داخلی انواع نورپردازی
نورپردازی یکی از مواردی است که نقش مهمی در طراحی داخلی دارد. و باعث می شود جذابیت آن محیط بیشتر شود و اگر نور پردازی درست انجام شود می تواند محیط بی روح یک فضا را پر از انرژی زیبا نشان دهد.
Task lighting: نور روشن و مستقیم برای کارهای خاص مثل مطالعه، کار یا آشپزی که مانند لامپ های رومیزی، چراغ های کار و روشنایی زیر کابینت است.
روشنایی محیط: باید کل اتاق را یکنواخت روشن کند و این نورپردازی برای دید کلی لازم است، مثل چراغ سقفی، وسایل سقفی یا دیوارکوب ها است.
نورپردازی تاکیدی: ویژگی های خاص معماری، آثار هنری، مبلمان و… را برجسته می کند و باعث جذابیت می شود و نقاط کانونی را در یک اتاق ایجاد می کند. مانند نور پردازی مسیر، نور افکن ها و لامپ های تزیینی.
Mood lighting: احساس یک فضا را بیان می کند. مثلا محیطی می تواند عاشقانه، روشن و پر انرژی، دراماتیک، و یا مرموز باشد. وسایلی مانند چراغ های رومیزی، چراغ کف و شمع ها از این گونه اند.
نور طبیعی: برپرفته از نور خورشید برای حفظ اینکه چه زمانی شب یا روز است لازم و ضروری است و جذابیت محیط را افزایش می دهد و باعث می شود محیط بزرگتر دیده شود.
روشنایی داخلی: وقتی نور طبیعی در دسترس نیست یا کافی نیست از این نوع استفاده می کنیم. مانند لامپ های رشته ای، فلوروسنت، ال ای دی و هالوژن ها.
نورپردازی فضای باز: فضای بیرون را روشن می کند و باعث ایمنی، امنیت و زیبایی می شود که از این نوع می توان برای گذرگاه ها، باغ ها و… برای جذابیت بیشتر می شود. و به طور کلی ترکیب انواع مختلف نورپردازی برای ایجاد یک محیط داخلی متعادل کاربرد مهمی است و با رعایت آن می توانیم از زیبایی بیشتری بهره ببریم.
نورپردازی عمومی
نور پردازی است که برای انجام کارهای معمولی و روزمره است و کار خاصی انجام نمی شود. یکی از متداول ترین انواع نورپردازی است و مهم ترین نکته ای در این نوع نورپردازی اهمیت دارد یکدست بودن آن است و برای محیط های مانند اتاق خواب مناسب نیست.
بلکه در سالن های بزرک و اتاق نشیمن و سالن اجتماعات و تالار ها و فضاهای لوکس مورد استفاده قرار می گیرد که به راحتی از لوستر، هالوژن ها، آواژور و چراغ سقفی می توان استفاده کرد و مردم هم زمان بیشتری را در آن جا سپری می کنند.
نورپردازی وظیفه ای
زمانی لازم است که بخواهیم کارخاصی انجام دهیم مثل خواندن، نوشتن، آشپزی، خیاطی. اگر نور اتاق کم باشد و ما بخواهیم مطالعه کنیم اگر از چراغ روی میز استفاده کنیم تاثیر بیشتری می گذارد تا این که بخواهیم لامپ اتاق را روشن کنیم و همین امر باعث می شود تمرکزمان بالاتر رود. پس در دفاتر کار از نورپردازی وظیفه ای بیشتر استفاده می شود.
انواع نور پردازی وظیفه ای
چراغ رومیزی و آواژور
چراغ های زیر کابینتی و میز توالت
هدف از استفتده از این نوع چراغ ها
افزایش بازدهی افراد با ارتقای راحتی دید.
کم شدن استرس
کنترل بهتر نور و بهره برداری از نور کلی
صرفه جویی در مصرف انرژی
ویژگی اصلی نورپردازی وظیفه ای این است که نور محلی مناسب را تولید می کند و نور عمومی برای آن کارایی ندارد و منابع نور راحت در دسترس است.
نور پردازی دکوراتیو
نورپردازی است که یک ویژگی تزیینی دارد. یا نور از خودش ایجاد می کند و یا سایه ایجاد می کند و باعث زیبا شدن محیط اطراف می شود. این نوع نور پردازی هم در فضای خارجی و هم در فضای داخلی استفاده می شود. در فضای داخلی، برای برجسته کردن ویژگی های معماری مثل شومینه، پنجره و یا آثار هنری استفاده می شود .
همچنین برای فضاهای خاص و رومانتیک نیز می توان از این نوع نورپردازی استفاده کرد. در فضاهای خارجی برای برجسته کردن ویژگی های ساختمانی مثل نما، بالکن و باغچه استفاده می کنیم.
کاربردهای نورپردازی دکوراتیو
ایجاد فضای آرامش بخش
برجسته کردن ویژگی معماری
ایجاد فضای خاص
ایجاد امنیت و روشنایی در شب
نورپردازی دکوراتیو یک ابزار قدرتمند است برای ایجاد فضای زیبا و جذاب که می توان با آن محیط را به یک اثر هنری تبدیل کنیم. مهمترین کاربرد نورپردازی دکوراتیو جنبه تزیینی آن است که می تواند جلوه محیط را چند برابر کند. مزایای استفاده از آن این است که توجه مخاطب را به خود جلب می کند و باعث می شود که بسیار از نقایص مخفی بماند.
انواع چراغ های نورپردازی دکوراتیو
چراغ های ال ای دی رنگی
چراغ نواری ال ای دی
چراغ های رشته ای
چراغ های استخراجی
چراغ های دیواری
چراغ های کوچک زمینی
چراغ آویز
این نوع چراغ ها بسیار متنوع اند و با استفاده از تکنولوژی های مختلف مثل کنترل از راه دور و تایمر می توانیم کنترل کنیم و به نتیجه مطلوب برسیم.
نورپردازی تاکیدی
این نوع نور پردازی نور را روی یک ناحیه یا شی خاص متمرکز می کند و برای برجسته کردن آثار استفاده می شود. 2 نوع دارد:
نور پردازی عمومی محیطی: متداول ترین نورپردازی است که روشنایی کامل در محیط را برای افزایش دید بهتر فراهم می کند.
نورپردازی موضعی کاری: این نوع نور پردازی به کمک می آید تا نور کافی برای انجام کاری فراهم شود و کاربرد خوبی برای مطالعه، آشپزی، خیاطی و کارهایی که نور کافی میخواهد دارد.
مزایای استفاده از نورپردازی تاکیدی
چون باعث ایجاد جذابیت می شود پس می تواند محیط های ساده را به محیط های لوکس تبدیل کند. فضا را آرامش بخش می کند و این حس را به افرادی که در آن جا هستند منتقل می کند.
در فروشگاه ها، موزه ها و گالری ها باعث ایجاد جلب توجه بیشتر و افزایش فروش می شود.
نکات مهم در کاربرد نورپردازی تاکیدی: تعیین سطح مناسب – دمای رنگ – شاخص رندر رنگ
پس به طور کلی این نور پردازی زیبایی محیط را افزایش می دهد و باعث آرامش می شود.
نور پردازی هوشمند
یعنی با استفاده از حسگر های حرکتی و سنسور های نورپردازی به ما اجازه می دهد تا بدون درد سر نور داخل خانه را کنترل کنیم. حتی این امکان با گوشی همراه هم ممکن است و سنسوری است که می تواند میزان مصرف برق، نور و دمای محیط را ردیابی کند و به عنوان یک چراغ بلوتوث عمل کندو به طور کلی هوشمند سازی یعنی اطلاعات را بگیریم و بعد آن ها اداره و مدیریت کنیم.
پس نورپردازی هوشمند باید بتواند میزان نور بر حسب نیاز و خواسته های اشخاص را کنترل کنیم.
چند مثال از نورپردازی هوشمند: مثلا نیمه شب است و تمام خانواده می خواهند بخوابند پس دستور خواب به ان داده می شود و در حالتی تنظیم می شود که میزان نور مناسب خواب باشد و یا وقتی میخواهیم از خانه بیرون برویم به ان دستور خروج از خانه داده می شود پس تمام نورپردازی ها را کم می کند و به حالت خاموش می رساند.
نورپردازی هوشمند چند ویژگی دارد
وقتی خانه نباشیم خودش نور را کم می کند یا خاموش می کند
می تواند رنگ نور را تغییر بدهد و ظاهر و فضا را زیبا تر کند
وقتی نور زیاد باشد شدتش را کم می کند تا چشم خسته نشود.
نورپردازی هوشمند اجازه نمی دهد محیط بی روح باشد و به آن روح و انرژی می دهد.
به صورت کلی اگر بخواهیم بگوییم ما از تکنولوژی استفاده می کنیم تا زندگی راحت و با کیفیت داشته باشیم. پس اگر نورپردازی هوشمند را استفاده کنیم باعث راحتی و زیبایی محیط و کاهش هزینه و دسترسی راحت تر برای تنظیم خانه مان داشته باشیم.
انتخاب نور پردازی مناسب
اندازه و شکل اتاق: اگر اتاقی گوچکتر باشد نورپردازی را بیشتر می کنیم تا خطای دید به وجود آمده و به نظر بزرگتر دیده شود ولی باید تعادل رعایت شود، اتاق های مربع و مستطیل باید نور پردازی یکنواخت داشته باشد ولی اگر شکل اتاق نامرتب بود نورپردازی آن را به صورت لایه ای قرار می دهیم تا همه اتاق به یک اندازه روشن شود.
میزان نور طبیعی:اتاق هایی که نور طبیعی کافی دارند پس نورپردازی کمتری لازم دارند.
کاربرد اتاق: اتاق هایی که فعالیت خاصی انجام می دهند باید نورپردازی بیشتر و بهتر داشته باشند.
سبک دکوراسیون: نور پردازی مناسب باعث بهتر دیده شدن و زیباتر شدن آن سبک خاص در محیط می شود. کلا نورپردازی باید سه هدف داشته باشد: نور کافی برای فعالیت هایی که انجام می دهیم داشته باشد – فضا را روشن جذاب و زیبا نشان دهد – به تقویت سبک دکوراسیون بپردازد – انتخاب رنگ نور هم خیلی مهمه مثلا اگر در محیطی رنگ های نارنجی و قرمز به کار رفته بود، اگر نورپردازی رنگ زرد باشد فضا را خیلی گرم و زیباتر می کند. نور سفید شبیه نور روز است به خاطر همین فرقی ندارد که در محیطمان از چه رنگی استفاده بشود چون با هر رنگی هماهنگ می شود. ولی نور سفید از نور زرد جلوه کمتری دارد.
نکات مهم در نور پردازی داخلی
نورپردازی از مهمترین بخش های دکوراسیون داخلیه و اگر مناسب انجام شود باعث می شود تا افراد حس خوب و انرژی مثبت بگیرند و فضا هم لوکس تر به نظر بیاد. پس باید چند تا نکته رو رعایت کنیم تا به نتیجه ای که میخوایم برسیم.
نوع کاربری فضا: هر فضا نورپردازی خاص خودش را می خواهد. مثلا اتاق نشیمن برای استراحت و گفتگو است. پس نور ملایم و آرامش بخشی رو نیاز داره. اما آشپزخانه برای آشپزی و پخت و پز است و نور بیشتری رو لازم داره. پس با توجه به کاربرد هر فضا باید میزان نور تنظیم شود.
ارتفاع سقف: اگر اتاقی سقف کوتاهی دارد پس بهتر است از نورپردازی دیواری یا نقطه ای استفاده کنیم تا فضا بزرگ تر و بلند تر به نظر بیاد. اگر سقف بلند داشته باشد از نورپردازی سقفی یا آویز استفاده کنیم.
ترکیب چند نورپردازی: می توانیم از ترکیب نورپردازی محیطی، تاکیدی و تزیینی استفاده کنیم که نورپردازی محیطی به روشن شدن کل محیط، نورپردازی تاکیدی به برجسته کردن یک اثر، و نور پردازی تزیینی برای جلوه بیشتر کمک می کند.
رنگ دیوارها و کف پوش ها: تاثیر زیسادی دارند مثلا اگر روشن تر باشند نور را منعکس می کند و محیط را بزرگتر جلوه می دهد. رنگ تیره نور را جذب می کند و باعث می شود فضا کوچکتر به نظر بیاد.
از سایه ها استفاده کنیم.
لامپ های با کیفیت استفاده کنیم.
از لامپ های ال ای دی با قابلیت تنظیم رنگ استفاده کنیم.
بالای میز ها از نورپردازی استفاده کنیم.
راه پله ها و مسیر ها را روشن کنیم.
مسئولیت اجتماعی در استفاده از ابزار های نور پردازی
مور کریشر، رئیس طراحی در Caesarstone می گوید: «به عنوان طراحان باید سفیران پایداری باشیم و جامعه طراحی باید در خط مقدم این موضوع باشد. اگر با در نظر گرفتن پایداری طراحی نکنیم، مصرف کنندگان توانایی خرید محصولات پایدار را نخواهند داشت.
طراحی داخلی پایدار در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد و برندها، طراحان و مصرف کنندگان به طور یکسان در تولید و مصرف محصولاتی که برای محیط زیست بهتر هستند متحد هستند. از قطعات سرمایه گذاری ساخته شده برای ماندگاری گرفته تا محصولات ایجاد شده از طریق مواد قابل بازیافت و تجدیدپذیر، پایداری یک روند صرف در دنیای داخلی نیست، بلکه شروع یک عصر مهم جدید از طراحی متفکرانه است.
خلاصه بندی
شرکت طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی ویستا، در این مقاله به بررسی انواع نور پردازی پرداخت. نورپردازی در طراحی دکوراسیون داخلی یک امر مهم است که با تغییر میزان شدت نور یا استفاده از انواع آن می توانیم تاثیر زیادی بر محیط بگذاریم و فضای اطرافمان را پر از حس خوب کنیم.